In gesprek met Gerrit van Leunen, Directeur van Maritiem Instituut Willem Barentsz op Terschelling. Onderwijs toekomstbestendig maken
Het Maritiem Instituut Willem Barentsz (MIWB) op Terschelling is onderdeel van NHL Stenden en bestaat in 2025 150 jaar. De zeevaartschool is een van de vier HBO-opleidingen die Nederland rijk is. Gerrit van Leunen staat sinds 2007 als directeur aan het roer van het MIWB. We gingen met hem in gesprek over het onderwijs, de toekomst en de uitdagingen binnen de sector.
Met de paplepel ingegoten
Het Willem Barentsz Instituut heeft aan Gerrit van Leunen een ervaringsdeskundige: “Ik heb zelf de zeevaartschool gedaan tussen 1982 en 1986. Het avontuurlijke sprak me aan. Na mijn afstuderen heb ik zes jaar gevaren als stuurman. Ik ben gestopt omdat ik meer thuis wilde zijn. Daarna ben ik gestart als Simulator Instructeur op het MIWB, later werd ik docent en uiteindelijk ben ik langzaam doorgegroeid naar het management.” De zeevaartschool was een hele logische keuze vertelt Gerrit: “Ik ben afkomstig van Terschelling en kom ook nog uit een zeevarendenfamilie. De zee en de scheepvaart werden met de paplepel ingegoten. Op Terschelling wonen veel zeevarenden en de zeevaartschool neemt een belangrijke plek in op het eiland.”
Omgeven door zee
Wie op de website kijkt van het MIWB ziet veel lovende berichten en zeer positieve statistieken. Weinig uitval en bijna alle studenten zouden deze studie weer doen als ze de kans kregen om hun studietijd opnieuw te doen. Wat is er zo bijzonder aan het MIWB? “Ten eerste omdat het op een eiland is. We zijn omgeven door zee. De studenten zijn hier intern: we hebben een Campus voor de eerste- en tweedejaars studenten. Het is een kleine en hechte gemeenschap. De studenten dragen een uniform. dat is een stukje traditie en zorgt voor een bepaalde binding. Je maakt echt ergens deel van uit en ervaart een bepaalde gedeelde identiteit. Het spreekt de studenten dan ook aan. Na twee jaar gaan de studenten op stage. Als ze terugkomen van hun stages dragen ze het uniform niet meer en zoeken ze een eigen plekje op het eiland.”
Doorgroei-
mogelijkheden
Het MIWB biedt vijf opleidingen aan. De opleiding Maritiem Officier (Marof) is de grootste met 325 studenten. Bij de tweejarige en vierjarige opleidingen Maritieme Techniek staan in totaal zo’n 150 studenten ingeschreven. Dan is er nog de opleiding Ocean Technology die uniek is in Nederland en opleidt tot hydrografisch surveyor. Tot slot de master: Marine Shipping Innovations, een deeltijdopleiding waarmee studenten ook een MSc titel kunnen halen. “Het feit dat je bij ons kunt doorleren vind ik erg belangrijk. Bijvoorbeeld voor als studenten aan wal willen en hun kennis willen verbreden en verdiepen. De master biedt meer mogelijkheden en meer kansen, meer doorgroeimogelijkheden. Voor veel studenten is deze optie ook belangrijk bij het kiezen van een opleiding en school.”
Veel kansen en mogelijkheden
Op dit moment heeft het MIWB zo’n 600 studenten. Landelijk lopen de instroomcijfers al een aantal jaren terug, tot inmiddels minder dan de helft van wat het in 2014 was. Het is de laatste jaren dus flink teruggelopen. “Er zijn altijd ups en downs. Er spelen meerdere factoren mee. Over het algemeen is het zo dat als het economisch goed gaat er minder belangstelling is voor de zeevaartscholen. Gelukkig gaat het bij ons nog goed. Dat komt o.a. omdat we de afgelopen jaren erg veel hebben geïnvesteerd in de school en huisvesting. Je hebt toch wel een kritische massa nodig om kwaliteit te kunnen blijven leveren. Het is belangrijk dat jongeren blijven kiezen voor deze sector. Juist de komende jaren ontstaan er veel kansen en mogelijkheden, veel innovaties.”
Op de zaken vooruit leren
De huidige generatie heeft andere normen en beelden van de maatschappij, ze vindt o.a. duurzaamheid belangrijk. Het is dus belangrijk voor scholen om over de bühne te brengen dat ze o.a. met duurzaamheid bezig zijn. Het is algemeen bekend dat de scheepvaart moet verduurzamen. Op dit moment spelen er meerdere discussies en wordt er gewerkt aan plannen voor innovaties. “Van heel veel dingen weten we de uitkomst nog niet. Neem bijvoorbeeld brandstof. Wat gaat de brandstof voor de toekomst worden? Dat weten we niet, waarschijnlijk worden het verschillende oplossingen. Gaan schepen autonoom varen en zo ja, hoe gaat dat er dan uitzien? Wij moeten onze studenten dus voorbereiden op zaken die we zelf nog niet weten of kunnen voorspellen. Ze moeten dus eigenlijk op de zaken vooruit leren. Het is daarom belangrijk dat studenten zich nieuwe dingen snel eigen kunnen maken. Ons onderwijsconcept zorgt ervoor dat studenten een onderzoekende houding ontwikkelen zodat ze snel met nieuwe problemen leren om te gaan. We hebben een specifiek en uniek onderwijsconcept: design based education. We werken daarbinnen ook met lectoren die samen met studenten onderzoek doen. De kennis die ze hiermee opdoen is voor de sector van belang maar ook voor onze school; hiermee kunnen we namelijk onze onderwijsprogramma’s en het cursorisch aanbod ook weer up to date houden. ”
Toekomst van scheepvaart
De komende jaren gaat er het een en ander veranderen binnen de scheepvaart. “Inhoudelijk weten we nog niet alle ins en outs van deze veranderingen. Wat we wel weten is dat de eisen die we aan onze afgestudeerden stellen zullen veranderen. De softskills worden steeds belangrijker. Als processen geautomatiseerd worden en teams kleiner worden, dan betekent dat veel voor de samenwerking en de communicatie tussen deze mensen. De manier van leidinggeven zal ook belangrijker worden. We besteden daarom op de opleidingen steeds meer aandacht aan dit soort aspecten. De manier waarop we opleiden is daarbij juist zo belangrijk. Niet alleen de inhoud, maar ook die andere vaardigheden bijbrengen. Op dit moment zijn we erg druk met het verder doorontwikkelen van de opleiding richting de toekomst. Daarin hebben we nog slagen te maken. Mijn ambitie is om samen met het team ervoor te zorgen dat de opleidingen toekomstgericht blijven en daardoor goed blijven aansluiten op de vraag uit de sector, dat we als school met de tijd meegaan en dat de manier van opleiden zich blijft doorontwikkelen.”
)
Over deze campagne
Wist je dat maar liefst 90% van alles over zee wordt vervoerd? En dat transport over dat zoute water relatief het minst vervuilend is? Wist je dat er hele toffe banen zijn bij een rederij? Op deze website laten we je kennismaken met de zeescheepvaart en wat de koers is van de Nederlandse reders in de zeevaart op het gebied van verduurzaming en innovatie. Stap aan boord!